Son 40 yýl, toplumsal hayatýn tüm alanýnda önemli deðiþmelerin yaþandýðý bir dönem olmuþtur. Bu yeni baðlam, bölgesel ölçekte eþitsizlik sorunlarýný yeniden üretmekte ve bu sorunlarýn çözümünü giderek zorlaþtýrmaktadýr. Ulus-devletin bu sorunlarýn çözümüne ve yarattýklarý olumsuz durumlarý gidermeye yönelik en temel aracý, kamu yatýrýmlarý ve bu yatýrýmlarý sektörel ve mekansal olarak nasýl daðýttýðýdýr. Bu daðýlýmlarýn incelenmesi, kamu yatýrýmlarýnýn bölgesel eþitsizliði gidermenin aracý olarak mý, yoksa bir bölgeyi geliþtirmek amacýyla mý kullanýldýðý sorusunu yanýtlamak için de ipuçlarý saðlayabilmektedir. Bu çalýþma, 1999-2009 yýllarý arasýnda Türkiye’de kamu yatýrýmlarýnýn sektörel ve mekansal daðýlýmlarýndaki deðiþmeyi ortaya koymayý amaçlamaktadýr. Bu deðiþmenin ortaya konulmasý, ulus-devletin bölgesel geliþmeye iliþkin tercihlerini daha doðru olarak anlamaya olanak saðlamaktadýr. Bu çerçevede, ulus-devletin deðiþen rolüne iliþkin arka planý tanýmlayan yeni ekonomik baðlamýn ele alýndýðý birinci bölümden sonra, ikinci bölümde, ulus-devletin ve bölgenin deðiþen anlamlarý kuramsal düzlemde tartýþýlmaktadýr. Üçüncü bölümde bu mekansal yeniden yapýlanmanýn Türkiye’deki pratik yansýmalarý ele alýnmaktadýr. Bu bölümde, kentler küreselleþme ile kurduklarý iliþkiler üzerinden farklý kategorilere ayrýlmakta ve bu kategorilerin kamu yatýrýmlarýndan hangi bileþim ve oranlarda pay talep ettikleri varsayýmsal olarak ortaya koyulmaktadýr. Çalýþmanýn görgül çözümlemeleri içeren dördüncü bölümünde, 1999-2009 yýllarý arasýnda kamu yatýrýmlarýnýn sektörel ve mekansal daðýlýmlarý ve bu daðýlýmlardaki temel örüntüler detaylý bir biçimde ortaya koyulmaktadýr. Çalýþmanýn sonuç bölümünde ise, kamu yatýrýmlarýna iliþkin sektörel daðýlým örüntülerinin kalkýnma planlarýnda ortaya konulan bölgesel geliþme temel stratejileri ile, mekansal örüntülerin ise varsayýmsal daðýlým beklentileri ile uyumu tartýþýlmaktadýr.

In the last 40 years, there have been significant changes in production systems and accumulation regimes in response to neoliberal policies. This economic context has weakened the nation-state while increasing the importance of the regions. The basic aim of regional planning has also changed from reducing regional disparities to supporting already developed regions to prevent their collapse. However, the problems that stem from regional disparities are reproduced in different ways. The basic tool of the nation-state in eliminating the negative consequences of these issues is public investment and the way in which it is distributed sectorally and spatially. In order to understand the preferences of the nation-state in regional development, this study aims to examine changes in the sectoral and spatial distribution of public investment in Turkey between 1999 and 2009. The first section of the study discusses the economic background, the second part turns to the changing role and meaning of the nation-state and the regions. Thirdly, the consequences of this restructuring processes in Turkey, where Turkish cities are evaluated according to the presumptive qualitative and quantitative distributions of public investment, is examined. The empirical part of the study explores the sectoral and spatial distribution of public investment between 1999 and 2009, and identifies basic patterns within these distributions. The compatibility of sectoral distribution with regional development strategies in development plans and the compatibility of spatial distribution with presumptive distributions are discussed in the conclusion of the study.

Abstract | Full Text PDF

Bu araþtýrmada Türkiye Ýstatistik Kurumu’nun 1994 ve 2003 Hane Halký Gelir ve Tüketim Harcamalarý Anketleri verileri kullanýlarak Türkiye’deki gelir eþitsizliðinin yapýsý bölgesel bir perspektifle keþfedilmeye çalýþýlmýþtýr. Bölge düzeyinde, satýn alma gücü paritesi, enflasyon, ve eþdeðerlik ölçeði düzeltmeleri yapýlmýþ gelirler için ortalama, ortanca, standart sapma ve Gini katsayýlarý hesaplanmýþtýr. Türkiye’de farklý gelir dilimlerine mensup olan nüfusun bölgeler arasýnda nasýl bir daðýlýmý olduðu incelenmiþtir. Hanelerin gelirleri altý ana gelir türüne ayrýþtýrýlarak bölgelerdeki paylarý, ve bölgelerin Türkiye geneline olan katkýlarý sunulmuþ, 1994-2003 zaman diliminde diðer ekonomik parametrelerin deðiþimi ile nasýl bir etkileþim içinde olduklarý tartýþýlmýþtýr. Eþitsizliðin bölge içi ve bölgeler arasý belirleyicilerini anlamak için varyans ayrýþtýrma analizi ve Pyatt eþitsizlik ayrýþtýrma analizi teknikleri kullanýlmýþtýr.

This paper investigates income inequality in Turkey from a regional perspective using the Turkish Institute of Statistics’ Household Expenditure and Income Surveys conducted in 1994 and 2003. The average, median and standard deviation of income along Gini coefficients are calculated at the regional level after controlling for purchasing power, regional inflation rates and equivalence scales. The distribution of population based on income groups over regions is analyzed. Differentiating six different major income types, the analysis attempts to understand the relationship between income generating activities and income inequality in specific years and discusses how changing economic conditions are related to the evolution of each income type at regional level. Furthermore, the study investigates within and between income inequality using variance decomposition and Pyatt income inequality decomposition techniques.

Abstract | Full Text PDF

Türkiye’nin gündemine 2000 sonrasý giren (bölge) kalkýnma ajanslarý, gündeme girdiði günden itibaren farklý kesimlerden eleþtirilere uðramaktadýr. Eleþtirilerin en önemlilerinden birisi 5449 sayýlý “Kalkýnma Ajanslarýnýn Kuruluþu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkýnda Kanun”un Türkiye’nin üniter yapýsýyla baðdaþmadýðý ve yönetim yapýmýza hâkim Anayasal bir ilke olan ‘idarenin bütünlüðü’ ilkesi ile çeliþtiði yönündeydi. Nitekim bu nedenlerle ilgili kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine dava açýldý. Ulus-devlet algýsýndaki deðiþim ve direnci göstermesi ve kalkýnma ajanslarýnýn geleceði açýsýndan çok önemli olan bu davada, Anayasa Mahkemesi 30.11.2007’de kanunun bazý hükümleri hariç, Anayasaya aykýrý olmadýðýna ve iptal isteminin reddine karar verdi. Bu kararla birlikte artýk hukuksal olarak yeni kalkýnma ajanslarýnýn kurulmasý ve mevcut ajanslarýn faaliyetlerini devam ettirmesi önündeki engeller kalkmýþ oldu. Bu çerçevedeki bildiride amaçlanan, ajanslarýn kurulmasý ve iþleyiþine yönelik, ihmal edilen yönetsel ve hukuksal boyuta dikkat çekmektir. Bunun yaný sýra, ajanslarýn Türkiye’nin yönetim yapýsýndaki yeri üzerine bir tartýþma geliþtirmektir. Bildiride ilk olarak Avrupa Birliði ekseninde 2000 yýlýndan günümüze kalkýnma ajanslarýnýn geçirdiði aþamalar anlatýlmaktadýr. Ýkinci bölümde ise kalkýnma ajanslarýna getirilen eleþtiriler üzerinde durulmaktadýr. Son olarak ise Anayasa Mahkemesinin “Kalkýnma Ajanslarýnýn Kuruluþu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkýnda Kanun” un iptali için açýlan davada verdiði karar deðerlendirilmektedir.

(Regional) Development agencies entered Turkey’s agenda after 2000, and have been criticized by different backgrounds since then. One of the most important criticisms is that “Law on the Establishment, Coordination and Duties of Development Agencies” (The Act No.5449) is incompatible with Turkey’s unitary structure and in contradiction to the ‘integrity of the administration’ that is our dominating constitutional principle. Thus, for these reasons a suit was filed to the Constitutional Court to nullify the law. In this case, which is vitally important in terms of showing the changes and resistance in perception of the nation-state and the future of development agencies, on 30th of November, 2007 the Constitutional Court made a decision to reject the application considering that the law, except for some provisions, is not contrary to the Constitution. Therefore, with this decision the restraints on the legal establishment of new development agencies and the existing agencies to carry on their activities were removed. The aim of this study is to draw attention to neglected administrative and legal dimensions of establishment and operations of agencies as well as to initiate a discussion on the place of agencies in the Turkey’s administrative structure. In the first part of the study, the periods of development agencies in line with the European Union from 2000 to present are described. The second part focuses on the suggested criticism about development agencies. The conclusion part evaluates the decision of Constitutional Court on the suit filed to nullify the “Law on the Establishment and Duties of Development Agencies”.

Abstract | Full Text PDF

Günümüzde ekonomik yapýda meydana gelen deðiþimlerle birlikte rekabet gücü yaklaþýmý giderek daha fazla önem kazanmýþtýr. Firmalar kadar kentler ve bölgeler de rekabet güçlerini artýrmak için birbirleriyle yarýþmaktadýr. Bu süreçte ekonomik yapý kadar kentsel altyapý, sosyal ve kültürel donatýlar ve yenilikçilik özellikleri de etkili olmaktadýr. Bu nedenle bölgelerin sahip olduðu özelliklere ve bölgeler arasý geliþmiþlik farklarýna göre bölgelerin rekabet düzeyleri deðiþmektedir. Bu çalýþmada, Türkiye’deki bölgeler rekabet güçlerine göre sýnýflandýrýlmakta ve belirlenen bölgelerin özellikleri tanýmlanmaktadýr. Bu amaçla temel bileþen analizi ve hiyerarþik kümeleme analizi kullanýlarak geliþtirilen bölgesel rekabet gücü endeksi kullanýlmýþtýr. Bu sýnýflama bölgelerin kalkýnmaya yönelik stratejilerinin belirlenmesinde yararlý olacaktýr.

The competitiveness approach has been on the research agenda following the transformation of the global economic structure. Cities and regions are competing with each other as companies do in order to increase their competitiveness. Innovation and, the urban social and cultural infrastructure are influential on this process. In a related context, regions differ in their ability to complete and this is connected to their qualities and the differences in their development levels. In this research paper, first Turkey’s regions are classified according to their competitiveness level and then the characteristics of these regions are defined. To this aim, a regional competitiveness index is used which has been developed using principle component analysis and hierarchical clustering analysis. As a result of this research, five regional competitiveness groups have been determined, based on NUTS II level regions of Turkey. We suggest that regional policies should be developed considering the competitiveness level and global competitiveness of these five groups.

Abstract | Full Text PDF

Giriþimcilik ve kümeleþme kavramlarý son otuz yýlda ekonomik coðrafya, bölge bilimi ve sosyoloji yazýnýnda yer alan önemli konulardan biri olmuþtur. Giriþimcilik, kümeleþme ve ekonomik büyüme gibi kavramlar ekonomik coðrafya, bölge bilimi ve sosyoloji gibi geniþ bir yazýn içerisinde irdelendiðinde, giriþimcilik aktivitelerinin yerel ve bölgesel büyümenin temel unsurlarýndan biri olduðu ortak noktasýnda buluþulmaktadýr. Giriþimcilik aktiviteleri ve davranýþlarýnýn, firmalarýn birbirleriyle coðrafik olarak bütünleþmesi ve belirli bir bölgede kurumsallaþmasý ve buna baðlý olarak geliþen sosyal atmosferin tanýmlandýðý kümelenme eðilimlerinin baþlangýç noktasý olduðu kabul edilmektedir. Bu baðlamda, yazýnda, sanayi kümelerinin sosyal ve ekonomik yönlerinin, giriþimcilerin aktiviteleri ve bölgenin ekonomik kalkýnmasýna olasý etkileri üzerine kuramsal açýdan yoðun bir tartýþma yer almaktadýr. Bu nedenle çalýþma, sanayi kümelerinin bölgelerin giriþimci aktiviteleri/davranýþlarýna ve ekonomik büyümeye olasý etkileri üzerine odaklanmýþtýr. Çalýþmanýn amacý, imalat sanayi açýsýndan kümeleþme eðilimi gösteren bölgelerde ekonomik büyümenin ve giriþimci aktivitelerinin belirlenmesinde kümeleþme eðilimlerinin rolünü belirlemektir. Bu baðlamda, imalat sanayi açýsýndan kümeleþme eðilimi yüksek bölgelerde ve kümeleþme eðilimi düþük bölgelerde, ekonomik büyüme ve giriþimci aktiviteleri/davranýþlarý üzerine kümeleþmenin etkileri karþýlaþtýrmalý olarak analiz edilmiþtir. Çalýþmada iki aþamalý bir yöntem izlenmiþtir. Birinci aþamada, imalat sanayi istihdam verileri ve firma sayýlarý gibi deðiþkenler ýþýðýnda lokasyon analizi yapýlmýþtýr. Lokasyon analizi sonucunda, imalat sanayi açýsýndan illerin yoðunlaþma düzeyi belirlenmiþtir. Ýkinci aþamada ise, lokasyon analiz sonucunda elde edilen veriler ýþýðýnda imalat sanayi açýsýndan yoðunlaþma katsayýsý yüksek bir bölgede ve yoðunlaþma katsayýsý düþük bir bölgede, alan çalýþmasý ve ikincil kaynaklardan elde edilen veriler ýþýðýnda, sanayi kümelerinin ekonomik büyüme ve giriþimci aktiviteleri/davranýþlarý üzerindeki etkileri istatistikî olarak analiz edilmiþtir. Çalýþmanýn temel sorunsalý, imalat sanayi açýsýnda kümeleþme eðilimi gösteren bölgeler, kümeleþme eðilimi göstermeyen bölgelerden daha fazla ekonomik büyüme ve giriþimcilik aktivitelerine katkýda bulunmakta mýdýr?

The academic discourse in economic geography, regional science, and economic sociology has been characterized over the last three decade by two key concepts: entrepreneurship as the creation of new organizations and clusters as a source of competitiveness and cooperation. The literature is a matter of opinion that entrepreneurship activity is one key element of local and regional development when concepts such as entrepreneurship, clustering and economic growth are concerned essentially with an extensive literature of on the subject such as economic geography, regional science and sociology. Entrepreneurial activities and behaviors are considered to be the starting point clustering tendencies describing as social atmosphere due to geographically concentration and institutionalization to particular region of firms. In this context, possible effects for entrepreneurs activity and regional economic development of industrial clusters’ social and economic aspects have been been an intense debate on the theoretical aspects. For this reason, the study has been focused on the possible effects of economic growth and entrepreneurs’ activity/behavior in industrial clusters. The aim of the study, regions clustering in terms of the manufacturing industry has determine the role of clustering being possible effects of economic growth and entrepreneurs activity/behavior. In this context, regions clustered and clustering in terms of the manufacturing industry have been comparatively analyzed possible effects clustering on economic growth and entrepreneurs’ activity/behavior. The study followed a two-stage method. The first stage, location quotient are analyzed in the light of variables such as firm size data and number of firm. After location quotient had been completed, the concentration level of regions in terms of manufacturing industry was determined. The second stage, industrial clusters impacted on economic growth and entrepreneur activity/behavior have been analyzed as a statistical in light of the data obtained from field work and secondary sources in clustered and clustering regions in terms of the manufacturing industry. This study attempt to explain whether the regions displaying the clustering tendencies in manufacturing are more prosperous than the regions where the manufacturing firms are geographically dispersed.

Abstract | Full Text PDF