Tüm Yakýn Doðu ve Asya mimarlýðýnda köklü geçmiþi olan eyvan Ýslam mimarlýðýnýn adeta bir sembolü olmuþ ve hemen hemen her yapý tipinde baþarýyla kullanýlmýþtýr. Üç tarafý ve üstü kapalý, önü açýk bir mekân olan eðrisel örtüyle örtülü eyvan Ortaçað Türk mimarlýðýnda mekan kuruluþu ve yapý biçimlenmesinde belirleyici öðe, temel birim olarak konuttan hamama varan çok geniþ bir tipolojide kullaným alaný bulmuþtur. Ýlk olarak Horasan ve Maveraünnehir bölgesindeki konutlarda kullanýlan eyvan iþlevselliði kadar içerdiði sembolizm ile de bu dönem mimarlýðýnda kendine yer bulmuþtur. Bazen bir portal, bazen bir geçiþ birimi, bazen bir oda veya taht salonu olan eyvan en yaygýn kullaným þemasý olarak 4 eyvanlý avlu/sofa kurgusunda tercih edilmiþtir. Dört eyvanlý avluya/sofaya yüklenen anlam ise planýn iþlevselliðinin çok ötesindedir.

The iwan, which has a deep-rooted history in near eastern and Asian buildings, is a landmark of Islamic architecture. Iwans are used in all building typology, such as vernacular and public architecture. Iwans have an especially important role in Turkish architecture, both in spatial organization and in forming typologies. An iwan is covered on three sides and can be used as portal, interconnection unit, room or royal room, but its most prevalent usage is in the form of four-iwan courtyard. This schema has both a functional role and symbolic meaning as evidenced by the first iwans, found in the houses of Horasan and Maveraunnehir.

Abstract | Full Text PDF

Endüstrileþmiþ üretim süreçlerinde hýz ve maliyet odaklý üretim anlayýþý günümüzde yerini tüketicilerin bireysel gereksinimlerinin ve beklentilerinin karþýlanmasýnýn öncelikli olduðu bir üretim yaklaþýmýna býrakmaktadýr. 1990’larýn ilk yarýsýnda üretim literatürüne kazandýrýlan ve günümüzün geliþmiþ üretim araçlarý ve yöntemleri ile hýz kazanan kitlesel bireyselleþtirme sözü edilen tüketici odaklý üretim yaklaþýmýnýn temsilcilerinden biridir. Kitlesel bireyselleþtirme tüketici ürünlerinin tasarýmý, üretimi ve pazarlamasýnda üretim esnekliði ve tüketici katýlýmý kavramlarý üzerine kuruludur. Bu makalede kitlesel bireyselleþtirme yaklaþýmý konut sektöründe kullanýcýlarýn bireysel tercihlerinin karþýlanmasýna yönelik bir araç olarak ele alýnarak konutta uyabilirlik olanaklarýna katkýsý baðlamýnda deðerlendirilmiþtir. Kitlesel bireyselleþtirme yaklaþýmýnýn etkinliðinin üreticilerin konutta sunduklarý esneklik ve çeþitliliðin tüketicilerin gereksinimlerinin ve beklentilerinin deðiþim gösterdiði ve onlar için öncelik taþýdýðý alanlarda odaklanmasý ile artacaðý düþünülmektedir. Bu baðlamda gerek literatür çalýþmasýný desteklemek gerekse Türkiye’de konut üretiminin önemli bir bölümünü oluþturan özel sermayeli konut alanlarýnda sunulan bireyselleþtirme düzeyini arz ve talep dengesi içerisinde deðerlendirmek amacýyla bir alan çalýþmasý gerçekleþtirilmiþtir. Literatür araþtýrmasý ve alan çalýþmasý ile ulaþýlan bulgular sonucunda konut üretimi süreçlerinde tüketici odaklýlýðýn ve kitlesel bireyselleþtirme yaklaþýmýnýn yapý ve konut sektörüne özgün biçimde geliþim göstermekte olduðu ve konut üretiminde uyabilirlik düzeyinin geliþtirilmesine yönelik bir potansiyel taþýdýðý görülmüþtür. Bununla birlikte Türkiye’de üst sýnýf konut üretiminde karþýlaþýlan biçimi ile kitlesel bireyselleþtirme yaklaþýmýnýn potansiyel konut alýcýlarýnýn öncelikli olarak mekansal düzeyde bireyselleþtirme beklentilerinin varlýðýna karþýn üreticilerce özellikle bitirmeler ve donatýlar düzeyinde çeþitlilik saðlama amacýna yönelik kullanýlmasýyla sýnýrlý kaldýðý tespit edilmiþtir.

Beginning in the mid-20th Century, consumer-oriented production approaches replaced early attitudes towards mass production and helped mass customization move forward. Through the widespread use of information technologies, the mass-customization approach aimed to position the consumer and his/her preferences directly in line with production processes with the help of consumer participation methods and product configuration tools. In this study, the house as a product system, consisting of related sub-systems within a housing market, is being researched as a consumer product which may be customized in the pre-occupancy stage with the help of the mass-customization approach. To do that, adaptability and user participation approaches must be discussed. Then the mass-customization approach is adapted in the housing industry as a tool for adaptability. The field study has focused on the mass-customization approach used in the production processes of high-end multi-story housing in Ýstanbul. In order to research the level of mass customization used in these housing areas, two surveys have been conducted. The first of these was given to the construction firms, the second to potential buyers. The results were discussed, and suggestions were generated. With the help of the data obtained, it has become clear that in the building and housing industry, consumer-oriented production and mass-customization approaches are improving and providing potential for adaptability. The results also confirm that, for the time being, the mass-customization approach of the producers is mainly used for providing variety and adaptability on the finishing and equipment levels, despite the fact that most of survey participants have customization expectation on the spatial organization level.

Abstract | Full Text PDF

Gönüllülük temelinde örgütlenme ve yurttaþlýk bilincine dayanan bir geliþmiþlik düzeyi ve toplumun problemlerle baþetme becerisi olarak tanýmlanan sivil toplum, ayný zamanda bölgesel geliþmenin kaynaðý olarak da kabul edilmektedir. Eylemleri kolaylaþtýrmak suretiyle toplumun etkinliðini arttýran, güven, normlar ve iletiþim aðlarý ile açýklanan sosyal sermaye teorisi de toplumsal yaþama katýlým ve yurttaþlýk bilincine dayanarak sivil topluma önemli bir rol atfetmektedir. Söz konusu teorik çerçeveye baðlý olarak Türkiye’nin Düzey 2 bölgelerindeki sivil toplum yapýsý makalenin konusunu oluþturmaktadýr. Bu kapsamda sivil toplumu tanýmlayan birinci ve ikinci el kaynaklardan üretilen göstergeler, deðiþkenleri gruplamak amacýyla kullanýlan faktör analizi aracýlýðýyla belirli baþlýklar altýnda toplanmýþtýr. Buna göre Türkiye’de sivil toplumu tanýmlayan göstergeler “yardým ve baðýþ”, “aktif katýlým” ve “toplumsallýk” olmak üzere üç baþlýkta tanýmlanmýþ ve analiz sonucunda ortaya çýkan temel bileþenlerin aðýrlýk katsayýlarý Düzey 2 bölgeler için sivil toplum endeksi oluþturulmasýnda kullanýlmýþtýr. Böylece üç alt endeksten oluþan sivil toplum endeksinin bölgesel daðýlýmý deðerlendirilmiþtir. Araþtýrmanýn bulgularý metropol kentler ve ülkenin doðusu ile batýsý arasýndaki farklýlýklarý ortaya koymaktadýr.

Civil Society can be defined as the ability of organizations and individuals with civic consciousness to cope with social problems. It is also accepted as a source of regional development. Social capital plays an important role in civil society through the trust, norms and networks that facilitate actions and the effectiveness of society. In this context, the structure of civil society in the NUTS II regions of Turkey has been put forth as the main theme of this paper. Indicators defining civil society according to the social capital literature have been produced by primary and secondary data and grouped under specific headings through factor analysis. Accordingly, the indicators that define civil society have been categorized under three basic components: Sociality, Charity and Active Participation. Weight coefficients of factor analysis have been used in deriving the civil society index for NUTS II regions. Thus, the regional distribution of a civil society index consisting of three sub-indices was evaluated. Findings of the analysis reveal the differences between eastern and western regions of Turkey and metropolitan cities.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþma, mimari tasarým alternatiflerinin ürün bazýnda deðerlendirilmesine yardýmcý bir bulanýk çok ölçütlü karar verme modelinin geliþtirilmesi ile ilgilidir. Geliþtirilen modelin potansiyelleri, mimari tasarým eðitimi alanýnda gerçekleþtirilen “Sökme ve Yeniden Kullanmaya Yönelik Tasarým: Dönüþtürülebilen Çok-amaçlý Sergi Mekânlarýnýn Tasarým ve Yapýmý” (“Design for Disassembly and Reuse: Design & Building Multipurpose Transformable Pavilions”) baþlýklý uluslar arasý bir tasarým stüdyosu kapsamýnda araþtýrýlmýþtýr. Tasarým stüdyosunda tasarým süreci sistematik ve sezgisel düþüncenin bir arada yer aldýðý bütünleþik bir anlayýþla kurgulanmýþtýr. Buna göre tasarým amaçlarý ile deðerlendirme ölçütleri stüdyo yürütücülerince süreç baþýnda net bir þekilde ortaya konularak tasarým uzayýnýn daraltýlmasý ve tasarým sürecinde verilecek kararlarda farkýndalýðýn arttýrýlmasý öngörülmüþtür. Tasarým süreci sonunda stüdyo kapsamýnda üretilen tasarýmlar geliþtirilen karar vermeye yardýmcý model ile deðerlendirilerek, tasarýmlarýn olumlu ve olumsuz yönlerinin belirlenmesi ve öngörülen hedefler kapsamýnda en uygun alternatif tasarýmýn seçilmesi amaçlanmýþtýr.

This paper presents a study on the development of a fuzzy multi-criteria decision-making model for the evaluation of end products of the architectural design process. Potentials of the developed model were investigated within the scope of architectural design education, specifically an international design studio titled “Design for Disassembly and Reuse: Design & Building Multipurpose Transformable Pavilions.” The studio work followed a design process that integrated systematic and heuristic thinking. The design objectives and assessment criteria were clearly set out at the beginning of the process by the studio coordinator with the aim of narrowing the design space and increasing awareness of the consequences of design decisions. At the end of the design process, designs produced in the studio were evaluated using the developed model to support decision making. The model facilitated the identification of positive and negative aspects of the designs and selection of the design alternative that best met the studio objectives set at the beginning.

Abstract | Full Text PDF