Bu çalýþmanýn odaðý, günümüz Türkiye coðrafyasýnda yok olan bir tipoloji olarak karþýmýza çýkan motellerdir. Bu odak kapsamýnda, yüzyýl baþýnda Amerika baðlamýnda ve yüzyýl ortasýnda Avrupa’da ortaya çýkan öncülleri üzerinden çerçevesi çizilecek çalýþmada, Türkiye turizm mimarlýðý kesitindeki motel tipolojisi, yarým yüzyýlý aþan tarihçeleriyle mekânsal, ekonomik ve sosyo-kültürel açýlardan irdelenecektir. Her iki ölçekte yaþanan dönüþüm süreçleri ve onlarý doðuran tarihsel koþullar içerisinde yorum ve anlam kaymalarý göz önünde bulundurularak, tipolojinin küresel ölçekte geçirdiði dönüþümün Türkiye baðlamýndaki izleri aranacaktýr. Turizm konaklama yapýlarý arasýnda önemli bir yeri olan moteller üzerinden, mimarlýk ve turizm alanlarýna ait kavram ve niteliklerin açýða çýkarýlmasý için yapýlacak olan bu arkeolojide, konum, ölçek, biçim gibi mimari özellikler ile tüketim kültürü içinde motel iþletmelerinin popülerliklerini yitirerek yok olmaya yüz tutan dönüþümleri, görsellerle desteklenen literatür taramasý yöntemiyle incelenecektir. Kentteki konumu ve küçük ölçeði, biçimsel ve iþlevsel yalýnlýðý ve sunduðu mekansal konfor anlamýnda özgün bir tipoloji olarak turizm mimarlýðý tarihi ve literatüründe karþýmýza çýkan motel tipolojisinin, özgün anlamýyla, kullanýcýlarýna “yeni yaþam biçimi” sunduðunu söylemek mümkündür. Ancak, tarihsel olarak Türkiye’deki örnekler (Emniyet Motel, Florya ve Kilyos Tesisleri bünyesinde yer alan A ve B Moteli, TUSAN Motel zinciri ve Çizmecioðlu Motel dýþýnda) bu tanýma uymamaktadýr. Bir baþka deyiþle, aslýnda bu tipolojinin Türkiye baðlamýnda özgün anlamýyla uygulandýðýndan söz etmek güçtür. Motel tipolojisi, kýyý turizmine yapýlan vurguyla kýyýlara yerleþen bir turizm anlayýþýyla anlam deðiþtirmiþ, dolayýsýyla Türkiye’de yerel yorumunu bulmuþtur.

Encountered as a vanishing typology in Turkey’s geography, motels are the focus of this study. In this context, Establishing a framework from the precedents that arouse in the American context at the beginning of the twentieth century and European context in midcentury, the motel typology in tourism architecture in Turkey was analyzed in spatial, economic and socio-cultural aspects with their history over half a century. This study attempted to sought the traces of the transformation that this typology went through in a global context considering transformation processes and semantic shifts within the historical context that generates them. In this study conducted to reveal the concepts and qualities related to the realms of architecture and tourism through motels having a significant place among tourism accommodation, the architectural features of motels such as location, scale and form and the transformations of motel enterprises that have lost their popularity within consumption culture were examined through literature review supported with visuals. It is possible to state that motel typology as a unique typology in terms of its location in the city and its small scale as well as its formal and functional simplicity and its spatial comfort, offers its users “a new way of life” through its original meaning. However, the historical examples in Turkey (except for Emniyet Motel, Florya and Kilyos Establishment A and B Motels, TUSAN Motel chain and Çizmecioðlu Motel) do not fit this definition. To put it more precisely, it is difficult to see the implementation of motel typology in its original sense in the context of Turkey. The meaning of Motel typology has changed in parallel with a shift in tourism understanding focusing on coastal settling and has found its local interpretation in Turkey.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþma, Kapadokya’nýn fenomenolojilerini tasarým pratiðinde ve stratejisinde bir atmosfer oluþturucu olarak tanýmlamayý ve bu atmosferin Mimari Tasarým 5 stüdyosunda öðrencilerin kendine özgü tasarým konseptleri aracýlýðýyla nasýl yeniden ortaya çýktýðýný anlamayý amaçlamaktadýr. Kapadokya GEOFOLD, yeni bir mimari tasarým yaklaþýmýyla insan ve doða arasýndaki mekan dinamikleri ve bunlarýn deðiþen dengesine dayanmaktadýr. Bir model olarak ortaya çýktýðý yerde doðal olaný geliþtirmeyi ve elde etmeyi amaçlar. Üç aþamadan oluþur; Yeri Deneyimlemek, Coðrafyayý Diyagramlaþtýrmak, Diyagramlarý Haritalamak. Bu aþamalarda bilgisayar mantýðý mimari tasarým stüdyosunda bir tasarým stratejisine dönüþerek manuel olarak kullanýlýr. Bir akýþ mantýðýný, vektörlere baðlý olan farklýlýklarý ve iç tutarlýðý bozmadan çeþitliliði birleþtiren iliþkiler aðýný amaçlar. Kapadokya GEOFOLD, parçalardan bütüne, karmaþýk formlar ve iliþkiler olarak tanýmlanan fenomenlerdir. Form, bu fenomenler arasýndaki iliþkiler bakýmýndan düþünülür ve önem kazanýr. Bu iliþkisel formlar, noktalarýn birbiriyle baðlantýsý ve konfigürasyonlarý veya daðýlýmlarýyla birlikte olaylarýn dizileri olarak tanýmlanýr. Böylece dinamik bir modelle oluþturulan tasarým süreci, beklenmedik düþünceleri yaratma, düþünme ve dönüþtürme yolunu açar.

This study defines the phenomenologies of Cappadocia in design practice and strategy and attempts to understand how the atmosphere of Cappadocia can re-emerge through specific design concepts in student projects in Design Studio 5. Cappadocia GEOFOLD is based on a new approach in architectural design toward the dynamics of space between humans and nature and the changing balance between them. It aims to acquire and improve upon what is natural and to unfold as a pattern in place. It comprises three phases: Experiencing the Place, Diagramming the Geography, and Mapping the Diagrams. Computer logic is used as a strategy when carrying out these phases in the studio. The aim is to produce a network of relationships strong enough to have a logic of flow, with differences depending on vectors and incorporating variation without distorting internal consistency. Cappadocia GEOFOLD is a phenomenon in which the parts lead to the whole and are defined in terms of intricate links/relations. The final form is carefully considered and important in terms of the relations between these phenomena. These relational forms are defined as connections and configurations of points, either with each other or with sequences of events, together with their distributions. Thus, the design process operates as a dynamic model, opening new ways of creating and thinking as well as engendering unexpected ideas.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþmanýn amacý mimari tasarlama pratiði baðlamýnda bellek ve mimesis arasýndaki iliþkinin tartýþýlmasý, tasarýmcýlarýn bellek ile kurduklarý mimetik ortaklýk üzerinden mimarlýkta taklit olgusuna yeni bakýþ açýlarýnýn kazandýrýlmasýdýr. Çalýþmanýn kavramlarýndan bellek, düþünme faaliyetinin gerçekleþmesini saðlayan yer; mimesis, tasarlama sürecine yaratýcý bir bellek olarak iþlerlik kazandýran, düþünme faaliyetini harekete geçiren araç olarak tanýmlanmýþtýr. Ancak bellek ve mimesis arasýndaki iliþkinin tartýþýldýðý bir çalýþmada mem kavramýnýn, nasýl taklit edildiklerinin, çoðaldýklarýnýn ya da tasarlama sürecinde neden mimetik bir deðer olarak seçildiklerinin bilgisi önem kazanmaktadýr. Bu nedenle tasarlama sürecinin çok katmanlý yapýsý içerisinde birbiriyle iliþkisel halde bulunan bilginin bir taklit birimi olarak; fikirleri, alýþkanlýklarý, inanýþlarý, becerileri, görüntüleri, öðrenilebilen, hatýrlanabilen her þeyi kapsayan mem kavramýyla açýklanmaya çalýþýlmasý olaðandýr. Tasarlamanýn zihinsel kurgusu; baþlangýçta var olan ve sunduklarý bilginin türüne göre görsel, kavramsal, yaratýcý memler olarak tanýmlanan memlerin görerek, okuyarak, çizerek taklit edilmesini, yeniden üretilerek mimari düþünceye ve en sonunda somut bir nesneye ulaþýlmasýný mümkün kýlar. Bu bakýþla dijital aðlarýn sonsuz yapýlar evreninde kendine fazlaca yer bulabilen mimari yapýlarýn memleri görsel belleðin; gelenek, toplum, kültür, sanat, felsefe gibi mimarlýðýn sosyal, toplumsal yönüne iliþkin memler kavramsal belleðin; bu memleri eþleyerek yeniden üreten duyusal, sezgisel akýl yaratýcý belleðin birimleridir. Bu kapsamda yapýlan çalýþma birbiriyle baðlantýlý katmanlar üzerine temellendirilmiþ, öncelikle dijital aðlarda, ilgili kaynak ve literatürün memleri araþtýrýlarak türü, niteliði ve anlamýna göre sýnýflandýrýlmýþtýr. Sonrasýnda, tekil mimari yapýlarýn yerine bir tasarým ortaklýðý oluþturabilecek yapýlara odaklanmanýn çalýþmaya hakim teorik yaklaþýmýn daha net okunmasýný saðlayacaðý öngörülerek, farklý kültürlerden ve coðrafyadan öðrencilerin katýlýmýyla varlýk kazanan Uluslararasý Archiprix Projeleri üzerine bir deðerlendirme yapýlmýþtýr.

This study has been shaped and developed upon the evaluation of the relationship between memory and mimesis in the context of architectural design practice and aims to gain new perspectives regarding mimesis in architecture through the mimetic partnership established by designers with memory. For this reason, memory, one of the concepts of the study, is evaluated as ‘visual, conceptual and creative memories’ according to the information cycle of design process both in terms of its own internal design and both in the mind of the designer and in the information code it provides. Visual memory; the conceptual memory, which is composed of the universe of infinite constructions in which architectural constructions take place, and which identi- fies the building visuals providing visual data to the designers; traditions, social, cultural facts, human, identity, knowledge, reason, spiritual needs, experiences, habits. Creative memory is; the sensory intelligence that transforms and transforms both visual and conceptual information codes at the point of reproducing is rational mind or mimetic memory. In this context, the study is based on interconnected layers, first of all, in digital networks, the memes of the relevant sources and literature are researched and classified according to their type, quality and meaning. Afterwards, an evaluation was made on the International Archiprix Projects, which gained existence with the participation of students from different cultures and geographies, with the prediction that focusing on buildings that can create a design partnership instead of individual architectural structures will provide a clearer reading of the theoretical approach dominating the study.

Abstract | Full Text PDF

Türkiye’de 2005 yýlýnda çýkarýlan kentsel yenileme yasasý ile yenileme alaný ilan edilen sit alanlarýnda ortaya konan tasarým projelerinin kültürel mirasýn korunmasý konusunda ortaya konan evrensel ilkeler ve yasal düzenlemeleri dikkate almadýðý ve bu baðlamda tarihi dokunun bütünlüðünü bozan, kimliðini deðiþtiren mimari tasarým çalýþmalarý yapýldýðý gözlenmektedir. Günümüzde tarihi çevrede çaðdaþ mimari tasarým, koruma konusu ile birlikte ele alýnmakta, konuya dair evrensel çalýþmalar aracýlýðý ile kültürel kimliðin deðerinin korunmasý ve gelecek nesillere aktarýlmasý amaçlanmaktadýr. Tarihi çevrede mimari tasarým konusu ile ilgili uluslararasý ilkelerin tasarýma etki etmesi, yeni yapýlarýn baðlam, süreklilik ve dönemsel okunabilirlik kavramlarý ýþýðýnda ortaya konmasý kültürel mirasýn korunmasýna yardýmcý olacaktýr. Bu doðrultuda makale Ýstanbul’da öncelikli olarak yenileme alaný ilan edilmiþ Fener-Balat, Süleymaniye ve Tarlabaþý yenileme projelerinin evrensel koruma ve mimari tasarým ilkeleri kapsamýnda sorgulanmasýna odaklanmaktadýr. Bununla birlikte ülkemizde mimari tasarýma etki eden dýþ faktörlerin ortaya konmasý hedeflenmiþtir. Makalede öncelikle tarihi çevre koruma ve tarihi çevrede mimari tasarým kavramlarý, tarihsel süreçte ortaya konmuþ evrensel çalýþmalar ve Türkiye’de bu kapsamda yapýlan yasal ve kurumsal düzenlemeler üzerinden irdelenmiþ, daha sonra bu kavramlar kapsamýnda tarihi çevrede mimari tasarým kriterleri belirlenmiþtir. Çalýþma alaný olarak belirlenmiþ üç bölge için hazýrlanmýþ yenileme projeleri irdelenerek tasarým sorunlarýnýn ortaya konmasý amaçlanmýþtýr. Bu doðrultuda projeler, çalýþmada belirlenen tasarým kriterleri ve Türkiye’de tasarýma etki eden dýþ faktörler kapsamýnda konunun uzmanlarý ile yapýlan anket çalýþmasý aracýlýðý ile sorgulanmýþtýr. Söz konusu yenileme projelerinde tasarým çalýþmalarýnýn baðlam, süreklilik, dönemsel okunabilirlik kavramlarý ile ele alýnmadýðý ayný zamanda Türkiye’nin içinde bulunduðu siyasi, ekonomik durumun tasarým çalýþmalarýna etki ettiði sonucuna varýlmýþtýr.

In Turkey, it is observed that, the design projects in sites declared as protected areas with the urban regeneration law enacted in 2005, neglect the universal principles and legal regulations set forth in the protection of cultural heritage. Consequently, architectural design works distorting the integrity and changing the identity of the historical texture are commonly seen. Today, contemporary architectural design in the historical environment is handled together with the subject of conservation aiming to protect the value of cultural identity and transfer it to future generations in the light of various universal studies. Taking design principles into account which are continuously being discussed on international levels regarding new designs within the historical environment will help protect the cultural heritage by constructing the new buildings in the light of context, continuity and historical texture. In this regard, the current study focuses on the questioning of Fener-Balat, Süleymaniye and Tarlabaþý renovation projects, which were declared as regeneration areas in Istanbul, within the scope of universal protection and architectural design principles. In the study, initially, the concepts of conservation of historical environment and architectural design in the historical environment were examined through the lens of international literature and the related legal and institutional arrangements in Turkey, and then, the architectural design criteria in the historical environment were specified within the scope of these concepts. This study aims to reveal the design problems in the regeneration projects of designated three regions. To this end, the projects in question were evaluated in terms of the specified design criteria and the external factors affecting the design studies in Turkey through a survey held with experts on the field. The results reveal that context, continuity and periodical readability are neglected in the renovation projects in question and the political and economic situation in Turkey affects the design works.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþma, denizden kazanýlan bir parselin yaklaþýk 150 yýllýk tarihini izleyerek Ýzmir kent merkezinin çok katmanlý yapýsýný ve katmanlarýn birbirlerine aktardýðý izleri görünür kýlmayý amaçlamaktadýr. Çaðdaþ adlandýrmasý 1201/20 parsel olan bu kent parçasý 1876 yýlýnda Ýzmir rýhtýmýnýn inþa edilmesi ile ortaya çýkmýþ ve o günden günümüze kadar 3 farklý yapýnýn zeminini teþkil etmiþtir. Parseldeki ilk yapý olan 1908 tarihli neoklasik Pallas Sinemasý 1933 yýlýnda yenilenerek modernist üsluptaki Tayyare Sinemasý’na dönüþmüþ, mimari dil tamamen deðiþmekle birlikte yapý sinema iþlevini sürdürmeye devam etmiþtir. 1969-70’de yýkýlan Tayyare Sinemasý binasý da yerini 1970-73’de inþa edilen Tayyare Apartmaný’na býrakmýþ, sinema iþlevi sona ererken sinemanýn ismi olan Tayyare yeni apartmanýn adýnda günümüze kadar gelmiþtir. Üst ölçekten bakýldýðýnda bu deðiþimlerin kentin imar eðilimlerini takip ettiði dikkat çekmektedir. Geç dönem Osmanlý Ýzmir’inin aðýrlýklý olarak gayrimüslim nüfusunun sosyal, kültürel etkinliklerinin ve eðlence mekanlarýnýn odaklandýðý Kordon’da adýný ve üslubunu Yunan klasik döneminden alan bir yapý olarak Pallas Sinemasý dönemin havasýný taþýr. Erken Cumhuriyet dönemi kadrolarýnýn Avrupa’daki modern mimari akýmýný benimsediði dönemde inþa edilen Tayyare Sinemasý da hem biçimsel dili hem de Tayyare Cemiyeti’nin üstlendiði misyonla birlikte düþünüldüðünde yine toplumsal geliþmeleri takip eden bir bina olarak tarif edilebilir. Parselin son yapýsý olan Tayyare Apartmaný da kent topraðýnýn deðerlenmesi ve yüksek imar koþullarýnýn getirilmesini takiben hýzla eski dokunun yerini alan çevresindeki birçok apartmanla birlikte 1960-70’lerin yapýlaþma eðilimlerinin temsilcilerinden biridir.

This study aims to reveal the multi-layered structure of Izmir city center and the traces of the layers transferred to each other by tracing the 150-year history of a parcel obtained from the sea. Emerged with the construction of the Ýzmir quay in 1876, the parcel numbered as 1201/20, formed the basis of 3 different buildings since then. The first building in the parcel, Cinema Pallas, dated 1908, was demolished in 1933 and left its place to Tayyare Cinema building, which continued to function as a cinema building with significant architectural changes. Demolished in 1969-70, the Tayyare Cinema building was replaced with the Tayyare Apartment Building in 1970-73, keeping its name but losing its cinema function. From the upper scale, it is noteworthy that these changes follow the zoning tendencies of the city. Pallas Cinema, a structure taking its name and style from the Greek classical period in Kordon, the focus for the social and cultural activities and the entertainment places of the late Ottoman period mainly for the non-Muslim population, bore the atmosphere of its period. Tayyare Cinema, built in the period when the early republic adopted the modern architectural trend in Europe, can be described as a building that follows social developments considered together with both formal language and the mission undertaken by the Tayyare Association. Tayyare Apartment Building, which is the last structure on the parcel, is one of the representatives of the construction tendencies of 1960-70s along with many apartment buildings that rapidly replaced the old fabric following the appraisal of the urban land and high zoning conditions.

Abstract | Full Text PDF

16. yüzyýl boyunca klasik Osmanlý mimarisinin ‘altýn çaðý’ olarak adlandýrýlan dönemde binlerce önemli bina inþa edilmesine raðmen, klasik Osmanlý dönemi tasarým yöntemlerine iliþkin hala cevaplanmamýþ birkaç soru olduðu görülmüþtür. Bu yazýda, klasik Osmanlý tasarýmlarýnýn bazý özellikleri, zanaatkârlarýn kullandýðý çeþitli çizim belgeleri ve mimari kurumlarýn iþleyiþi incelenmektedir. Makale, Osmanlý Macaristaný’nda inþa edilen belirli bir anýtsal yapý türü olan türbelerin boyutlarýný ana hatlarýyla açýklayarak, bu tür yapýlarýn günümüze dek kalan örneklerinin deðerlendirilmesi ve yapým tekniklerinin anlaþýlmasýna katký saðlamayý amaçlamaktadýr. Bu nedenle, makalede Macaristan’da halen ayakta duran iki türbenin, Gül Baba Türbesi ve Ýdris Baba Türbesi’nin boyutlarý incelenecektir.

Despite the fact that during the sixteenth century, the so-called golden age of classical Ottoman architecture, thousands of significant buildings were constructed, the methods of designing in the classical Ottoman period still raises several unanswered questions. The present paper surveys some features of classical Ottoman designs, the types of drawing documents used by the craftsmen, and the operation of the architectural institutions. By outlining the dimensions of a specific group of commemorative buildings, the mausolea or türbes erected in Ottoman Hungary, this article aims at providing historical contributions to the evaluation and construction methods of the remaining examples of this building type in Hungary. For this reason, the dimensions of the Türbe of Gül Baba and the Türbe of Idris Baba, the two Shrines in Hungary that still stand, will be investigated.

Abstract | Full Text PDF

Afyonkarahisar’ýn Dinar ilçesi, Bademli Köyü’ndeki Bademli Cami Geç Osmanlý dönemine tarihlenmektedir. Anadolu’da birçok þehirde olduðu gibi Afyonkarahisar’da da bu dönem etkileriyle bezenmiþ camiler vardýr. Bademli Cami yoðun bir bezeme programýna sahip olmasý ve bezemelerinin özgün niteliklerini korumasý açýsýndan önemli bir örnek teþkil etmektedir. Ahþap direkli, düz ahþap tavanlý bu caminin kârgir duvarlarý sýva üzerine renkli kalem iþleriyle bezenmiþtir. Bunlar arasýnda en dikkat çeken kalem iþi son cemaat yerindeki Sultan II. Abdülhamid’in tuðrasýdýr. Bunun yaný sýra caminin giriþ kapýsýndan içeriye doðru devam eden yazý programý, 20. yüzyýl baþýnda mekândaki ibadetin sembolik yansýmasýnýn nasýl algýlandýðýný göstermesi açýsýndan önemlidir. Caminin mimari özellikleri ile beraber çeþitli süslemelerden oluþan kalem iþleri bu çalýþmanýn konusunu oluþturmaktadýr. Çalýþmada; hem bakým ve onarým eksikliðine hem de kullanýma baðlý koruma sorunlarý yaþayan Bademli Cami’nin sahip olduðu özgün niteliklerin korunmasý için koruma önerileri de verilmektedir. Bu konuda makale yazarlarý tarafýndan 2018 yýlýnda hazýrlanan koruma projesinden yararlanýlmýþtýr.

Bademli Mosque, in Bademli village of Afyonkarahisar, dates back to the late Ottoman period. In Afyonkarahisar, as in many other Anatolian cities, the influence of this period is visible in the adorning of mosques. Bademli Mosque is an important example as it has an extensive decoration program and preserves its original features. The mosque has timber posts and a flat roof, clad with timber. Its walls are adorned with colorful handmade decorations on plaster, the most noticeable one being Sultan Abdülhamid II’s tughra in the last prayer hall. In addition, the calligraphy program that extends inward from the entrance of the mosque is remarkable in that it shows how the symbolic reflection of worship in the place was perceived at the beginning of the 20th century. The present study focuses on the mosque’s rich handmade decorations, as well as its architectural characteristic. The study also provides suggestions for the preservation of the unique features of the Bademli Mosque, which have been poorly protected due to user-related problems and a lack of maintenance and repair. In this context, preservation project proposed by the authors in 2018 was used as a reference.

Abstract | Full Text PDF

Çalýþmada Ýstanbul’daki merdivenli sokaklar afet ve eriþilebilirlik kapsamýnda deðerlendirilmiþtir. Yerleþimlerin ulaþým aðý, afet ve acil durum sürecinde güvenli tahliye ve acil durum birimlerine ulaþým açýsýndan önemli görev üstlenmektedir. Bu nedenle ulaþým aðýnda afet öncesi mevcut risklerin tespiti ve güvenli kullanýmý arttýrýcý önlemlerin alýnmasý önemlidir. Merdivenli sokaklar bulunduðu topografya ve çevresindeki kullanýmla þekillenen, yaya ulaþýmýnýn önemli bileþenidir. Sokaðýn merdivenli yapýsý kendine özgü koþullarý da beraberinde getirmektedir. Farklý fiziksel yapý, malzeme ve çevre dokusuyla bütünleþen merdivenli sokaklarýn günümüzde afet riskleri açýsýndan da ele alýnmaya ihtiyacý bulunmaktadýr. Bu kapsamda deprem riski yüksek Ýstanbul’da farklý semtlerden 100 basamaðýn üzerinde seçilen 26 örnek incelenmiþtir. Yerinde tespit ve incelemede merdivenli sokaklarýn topografya ile iliþkisi, peyzaj, bina baðlantýlarý, basamak yapýsý, kullaným amacý, yoðunluðu ve deprem baþta olmak üzere, sel, yangýn gibi afet ve acil durum riskleri deðerlendirilmiþtir. Depremle iliþkili olarak bina dýþý yaralanmalara neden olabilecek yapýsal olmayan sorunlar dikkate alýnmýþtýr. Ani su baskýný, sel kapsamýnda mevcut drenaj yapýsý incelenmiþtir. Yangýn açýsýndan ise merdiven çevresindeki binalar yapý malzemesi, kullaným türü yangýn riskleri açýsýndan dikkate alýnarak, mevcut yangýn altyapýsý deðerlendirilmiþtir. Ýncelenen sokaklarýn büyük kýsmýnda yangýn ve ani yaðýþa baðlý su baskýnlarý açýsýndan önlemlerin geliþtirilmesi gerekmektedir. Araþtýrma sonuçlarý Ýstanbul merdivenli sokaklarýnýn afet ve acil durum riskleri açýsýndan ayrýntýlý ele alýnmasý gerektiðini göstermektedir.

In the study, stair streets in Istanbul were evaluated within the scope of disaster risk and accessibility. The transportation network of the settlements plays an important role during the disaster and emergency in terms of safe evacuation and reaching to the emergency units. Determining existing risks and taking preventive measures for safe use of transportation networks before a disaster therefore become important. Stair streets, shaped by the topography and the use in their surroundings, are an important component of pedestrian transportation. The structure of street with stairs comes with its own set of challenges. Stair streets that are integrated with different materials and environmental texture in different regions need to be evaluated in terms of disaster risks today. In this context, 26 samples selected over 100 steps from different districts of Ýstanbul with high earthquake risk were examined. The stair streets were evaluated in on-site examination and observation in terms of their relationship with the topography, landscape, building connections, step features, purpose of use and intensity and their disaster risks such as flood, fire and especially earthquake. Non-structural building problems that may lead to outdoor injuries associated with earthquakes were taken into account. The existing drainage system in the stair streets were evaluated in the context of flash flooding. Buildings around the stairs were evaluated in terms of the existing infrastructure considering building materials, type of use and fire risks. In most of the streets studied, preventive measures need to be developed regarding flooding and fire risks. The overall research results show that the stair streets in Istanbul should be studied in detail in terms of emergency and disaster risks.

Abstract | Full Text PDF

Afet risklerini azaltmak amacýyla yapýlan kentsel dönüþüm uygulamalarý, afet güvenliðinin saðlanmasýnýn yanýnda birçok iyileþtirmeye olanak sunmaktadýr. Ýyileþtirme olanaklarý arasýnda yapýlý çevrenin sürdürülebilirliðinin saðlanmasý, binalarýn olumsuz çevresel, sosyal ve ekonomik etkileri nedeniyle önem kazanmaktadýr. Dünya’da yapýlý çevrede sürdürülebilirliðin saðlanmasý amacýyla yapýlmýþ çok sayýda çalýþma bulunmaktadýr. Ancak sürdürülebilirliðin ülke ve bölgenin yerel baðlamýna uygun olarak ele alýnmasý gerekmektedir. Bu nedenle Türkiye’de sürdürülebilir binalarýn oluþturulmasý için yerel koþullara uygun, piyasa dinamiklerini göz önünde bulunduran, yasa ve yönetmelikler çerçevesinde oluþturulmuþ ve sürdürülebilirliði çevresel, ekonomik, sosyal boyutlarýyla ele alan ölçütlerin belirlenmesi gerekmektedir. Çalýþmanýn amacý, parsel ölçeðinde bina yenileme uygulamalarýnýn tasarým aþamasýnda yararlanýlmak üzere geliþtirilecek yöntem kapsamýnda kullanýlacak sürdürülebilirlik ölçütlerini belirlemektir. Bu amaçla ilk olarak 2009-2018 yýllarý arasýnda yayýnlanan makaleler sistematik olarak taranmýþ, sonrasýnda 22 makale ve beþ bina deðerlendirme sisteminin konutlar için önerdiði ölçütler analiz edilmiþtir. Çalýþmada sistematik literatür taramasý ve meta analizi ile bina yenileme uygulamalarýnda kullanýlabilecek bir ölçüt seti oluþturulmuþtur. Sürdürülebilirliðin çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarýný içerecek þekilde oluþturulan dokuz kategoride toplam 68 ölçüt elde edilmiþtir. Çalýþma, Türkiye koþullarýnda kentsel dönüþüm kapsamýnda parsel ölçeðinde gerçekleþtirilen bina yenileme uygulamalarýnýn sürdürülebilirliðinin saðlanmasý için oluþturulacak yönteme girdi oluþturmakta ve bir çerçeve sunmaktadýr.

Urban transformation practices aimed at reducing disaster risks provide many improvement opportunities besides disaster safety. Among these opportunities, ensuring the sustainability of the built environment gains importance due to the negative environmental, social and economic effects of the buildings. A considerable amount of literature has been published around the world on providing sustainability in the built environment. However, sustainability needs to be handled according to the specific local context of the country and the region. In this context, criteria for creating sustainable buildings in Turkey should be determined which considers the local context, market dynamics, law and regulations, environmental, economic and social dimensions. This study aims to identify the sustainability criteria to be used within the scope of the method that will be developed for the design phase of building renewal applications at parcel scale. Accordingly, articles published between 2009-2018 were systematically reviewed, then the criteria proposed by 22 articles and five building assessment systems for residential buildings were analyzed. In the study, a set of criteria through systematic literature review and meta-analysis has been created that can be used in building renewal applications. A total of 68 criteria were obtained in nine categories including the environmental, economic and social pillars of sustainability. This study provides a framework and input for the method to be established for providing sustainability in building renewals carried out at parcel scale in the context of Turkey’s conditions for urban transformation.

Abstract | Full Text PDF

Bina dýþýnda düzenlenen ve kullaným koþullarý sýnýrlý, zor ve riskli olan dýþ kaçýþ merdivenleri, can güvenliði açýsýndan tehlikeli ortamlar oluþturmaktadýr. Bu merdivenlerdeki tehlikeler nedeniyle can kayýplarý yaþandýðý bilinmektedir. Bu baðlamda çalýþmada, yangýn anýnda binalardan kaçýþýn hem kolay ve hýzlý hem de can güvenliðini tehlikeye atmayacak bir biçimde saðlanabilmesi için, dýþ kaçýþ merdivenlerinin fiziki koþullarý gözden geçirilmektedir. Çalýþma sonucunda elde edilen verilere göre dýþ kaçýþ merdivenlerindeki olasý güvenlik tehlikeleri nedeniyle oluþabilecek risklerin ortadan kaldýrýlmasý ya da azaltýlmasý için çözüm önerileri geliþtirilmektedir. Geliþtirilen önerilerin dýþ kaçýþ merdivenlerinde meydana gelebilecek can kayýplarý ve saðlýk sorunlarýnýn önlenmesinde yararlý olabileceði, kullanýcýlarýn karþýlaþabileceði olasý zararlarý en aza indirilebileceði varsayýlmaktadýr. Bu çalýþmada, bina yönetmelik uygunluk kontrolü yöntemi kullanýlmýþtýr. Öncelikle dýþ kaçýþ merdivenlerindeki güvenliðe yönelik olasý tehlike kaynaklarý belirlenmektedir. Yangýn anýnda, insanlarýn binadan tahliye edilirken güvenlik tehlikesi oluþturabilecek kaynaklarýn belirlenmesi, yangýn güvenlik önlemlerinin eksiksiz bir biçimde alýnmasýna yardýmcý olabilir. Araþtýrma kapsamýnda, kullanýcýlar açýsýndan can güvenliðini etkileyecek farklý kaynaklara baðlý güvenlik tehlikeleri de belirlenmiþtir. Bu kaynaklar, çalýþma kapsamýnda yapýlan araþtýrma sonucunda elde edilen verilere göre, eriþim ve kullaným olmak üzere iki grup altýnda sýnýflandýrýlmakta ve dýþ kaçýþ merdivenlerinin fiziki koþullarý Türkiye ile birlikte Amerika, Ýngiltere ve Rusya’da geçerli olan yangýnla ilgili kod, standart ve yönetmeliklerdeki kurallar baðlamýnda analiz edilmektedir.

The external escape stairs with limited and risky usage conditions, designed outside of the buildings cause life-safety dangers. It is well-known that the safety hazards of these stairs lead to loss of lives in the past. In this context, within the scope of the study, physical conditions of external escape stairs of existing buildings were examined in terms of providing an easy and fast escape from the buildings during a fire, and reducing the risk on someone’s life safety. Based on the results, suggestions for solutions were made to eliminate or reduce the potential risks of external escape stairs. It is assumed that these suggestions will be beneficial for preventing possible health problems and loss of lives occurred at the external escape stairs and minimizing the potential damages faced by the users. In this study, automated building code compliance checking system is used. First of all, the potential sources of hazard in the external escape stairs are identified. It is thought that identifying the sources that could pose a hazard for people during the evacuation from the building in case of a fire can be beneficial to ensure taking necessary fire safety measures. Within the scope of the study, safety hazards related to different sources that could affect the life safety of users were also determined These sources were subsumed under two categories: access and usage. Besides, the physical conditions of external escape stairs were analyzed in the context of fire-related codes, standards and regulations valid in Turkey, United States of America, England and Russia.

Abstract | Full Text PDF

Hacimlerde, kullanýcýlarýn eylemlerine uygun iþitsel ortamýn yaratýlmasýnda, gürültünün denetlenmesi son derece önemlidir. Öte yandan, açýk planlý büro, sanayi tesisi gibi kimi yapý tiplerinde hacimlerin fiziksel özellikleri ve iþlevleri nedeniyle, gürültü daha da önemli bir sorun durumundadýr. Açýk planlý bürolar gerek ekonomik açýdan, gerekse yapým süresi açýsýndan iþletmeye olumlu katkýlar saðlasa da, özellikle kullanýcýlar için bir takým problemleri de beraberinde getirmektedir. Günümüze deðin yapýlan çalýþmalar, pek çok açýk planlý büroda, en önemli sorunun, gürültü olduðunu ortaya koymaktadýr. Bu tür mekânlarda bölme duvarlarý bulunmadýðý için, konuþmadan, telefonlardan ve diðer ofis araç gereçlerinden kaynaklanan sesler, ayak sesleri, klima ve aydýnlatma düzeninin gürültüleri, ofis ekipmaný (faks makineleri, yazýcý gibi), dýþarýdan gelen gürültüler çalýþma verimini düþürmekte, kimi zaman da önemli saðlýk problemlerine yol açabilmektedir. Bu durum, açýk planlý bürolarýn tasarýmýnda, akustik önlemlerin bir tasarým parametresi olarak ele alýnmasýnýn gerekliliðini zorunlu kýlmaktadýr. Bu çalýþmada, açýk planlý büro örneði olarak, gürültü sorununun çok daha fazla olduðu bir çaðrý merkezi incelemeye alýnmýþtýr. Gözlem, anket ve ölçmeler gerçekleþtirilmiþ, ardýndan hacim modellenerek Soundplan 8.1 programýna aktarýlmýþtýr. Program yardýmý ile öncelikle hacim içerisindeki mevcut gürültü düzey durumu ortaya konmuþtur. Ayný programý aracýlýðý ile, hacim içerisinde personel sayýsý, uygun çalýþma ünitesi model tasarýmlarý, bölücü eleman yükseklikleri, farklý yüzey yutuculuklarý deðerlendirilerek en uygun akustik konfora sahip çaðrý merkezi modeli ortaya konmaya çalýþýlmýþtýr. Bu çalýþma ile iþitsel ortamý iyileþtirmek üzere alýnmasý gereken önlemler, mimari ve akustik tasarým kapsamýnda belirlenerek, tasarýmcýlara yol gösterecek sonuçlar elde edilmiþtir.

Noise audit is extremely important in creating an auditory environment suitable for the actions of users in volumes. On the other hand, due to the physical properties and functions of the volumes in certain buildings such as an open-plan office, industrial facility, noise is even a more important problem. Although open-plan offices make positive contributions to the business both in terms of costs and construction period, they also bring some problems especially for users. Studies to date reveal that the most important problem in many open-plan offices is noise. Since there are no partition walls in such places, sounds caused by speech, telephones and other office supplies, footsteps, air conditioning, and lighting noises, office equipment (i.e. (fax machines, printers), external noises reduce the efficiency of work and sometimes can lead to important health problems. As this clearly demonstrates, handling acoustic measures as a design parameter in the design of open-plan offices is a necessity. In this study, as an example of an open-plan office, a call center where the noise problem is very high was examined. Observations, surveys and measurements were carried out, then the volume was modeled and transferred to the Soundplan 8.1 program. The current noise level in the volume was first revealed by using the program. The call center model with the most appropriate acoustic comfort was sought to be determined in the same program by evaluating the number of personnel in the volume, suitable working unit model designs, divider element heights and different surface absorbents. The results of the current study regarding the measures to be taken to improve the audio environment within the scope of architectural and acoustic design may serve as a guide to the designers.

Abstract | Full Text PDF

Küreselleþme giriþimleri, þehirlerin geleceðini belirleyen sosyo-ekonomik kaygýlar, inovasyon teknolojilerinin planlama stratejilerine entegrasyonu ve sürekli artan nüfus ile mücadele gibi güncel olgular; planlama yaklaþýmlarýna yeni bakýþ açýlarýnýn getirilmesine olanak saðlamýþtýr. Post-modern bir “yerleþim konsepti” olarak tanýmlanan havaalaný þehirleri; merkezinde havaalaný birimleri ve bu merkez odaðý 30 kilometre boyunca çevreleyen, doðrudan iliþki içinde olduðu diðer donatýlar ve yerleþim birimleri ile özellikle metropoliten alanlarýn çeper noktalarýnda yeni ve farklý yerleþme kurgularýnýn ortaya çýkmasýna örnek oluþturmaktadýr. Havaalaný noktalarýndan uluslararasý transferlere, günübirlik kongre-iþ toplantýlarýna, alýþveriþ noktalarýna ve konaklama birimlerine kýsa sürede ve kolay eriþebilir olma ihtiyacý; 21. yüzyýl küreselleþen dünya koþullarýnda havaalanlarýnýn metropoller içindeki rolünü daha da güçlendirmiþtir. Bu baðlamda havaalaný þehirleri, þehir merkezine gitmeyi gerektirmeden tüm ihtiyaçlarýn giderilebileceði, kompakt, kendi kendine yetebilen potansiyel geliþme alanlarý olarak tanýmlanabilmektedir. Bu çalýþmanýn amacý; havaalaný þehirlerinin temel kurgusu, mekânsal düzeni ve bileþenleri, çevresel ve ekonomik etkileri ile metropoliten alanlar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini teorik bir çerçevede inceleyerek metropoliten geliþim dinamiklerinde deðiþen eðilimler hakkýnda çýkarýmlar yapmaktýr. Çalýþma; veri toplama, karþýlaþtýrma ve deðerlendirme gibi kalitatif yöntemleri esas alarak üç temel etapta kurgulanmýþtýr: (I) Havaalaný þehirlerinin oluþumu, tarihsel geliþim süreci, temel karakteristik özellikleri ve çevresel/ekolojik sürdürülebilirlik üzerindeki etkilerinin kavramsal okumasý, (II) Elde edilen kavramsal bulgularýn Stockholm - Arlanda Havaalaný Þehri örneklem alaný üzerinden irdelenmesi, (III) Havaalaný þehirlerinin metropoliten alanlarýn geleceðine dair potansiyelleri ve olasý etkilerinin tartýþýlmasý.

Globalization efforts, socioeconomic concerns shaping cities, the integration of innovative technologies into planning strategies, and attempts to deal with increasing populations have added a “new breath” to planning concepts. Airport cities could be defined as examples of postmodern cities in metropolitan areas in which the airport (with its related departments) is centered as a focal point and other facilities encircle the airport hub up to 30 kms outward in a mutualistic manner. Considering the crucial role of airports in the 21st-century globalized world; travel activities such as international connections, business contacts, congresses, accommodation, and so forth should take place in a short time with easy access. Airport cities can provide all these elements without the need to go to the metropolitan city center and generate a new potential for the reconstruction and development of metropolitan areas. This study aims to investigate the basic information about airport cities with their spatial structure, components, general characteristics, environmental and economic impacts, and critical contributions to metropolitan areas through a theoretical framework. The study consists of three main stages in the framework of qualitative methods, such as data collection, comparison, and evaluation: (I) introduction and theoretical investigation of airport cities with their historical background, key concepts and characteristics, effects on the environment, and their role in sustainability; (II) inquiry into the theoretical knowledge through a case study (Stockholm–Arlanda Airport City); (III) and discussions on the potentials, possible impacts, and stimulating dynamics of airport cities regarding the future of metropolitan areas.

Abstract | Full Text PDF

Dünyada yaþanan iklim deðiþikliði nedeniyle iklim duyarlý kentsel tasarým konusu birçok ülkede son yýllarýn popüler araþtýrma konusu haline gelmiþtir. Ancak, kuzey þehirleri sürekli olarak kar, buz, rüzgâr ve karanlýk gibi stresli iklim koþullarý altýnda yaþamaktadýr ve bu þartlara her daim hazýr olmak zorundadýr. Kentsel dokularýnýn makro ölçekten mikro ölçeðe soðuk iklim koþullarýna uygun olmasý beklenmelidir. Özellikle kamusal alanlarýn kýþ kenti karakteristiði sergilemesi ve dýþ mekân kullaným sürelerini uzatmasý gerekmektedir. Kamusal alanlarýn kentsel tasarým yardýmýyla kullanýcýlarýn dýþ mekânda kalma sürelerini uzatýcý þekilde düzenlenmesi, kýþýn faydalý yönlerini maksimuma çýkaracak bir etki yaratacaktýr. Bu çalýþmanýn temel amacý, Erzurum Yakutiye Meydaný ve çevresindeki kentsel dokunun, soðuk iklim koþullarýyla uyumluluðunun mikro-iklim simülasyonlarý yoluyla test edilmesidir. Bu süreçte meydanýn termal konfor koþullarýnýn üretilmesi ve meydandaki kentsel tasarým parametrelerinin soðuk iklim koþullarýna duyarlýlýk düzeyinin belirlenmesi hedeflenmiþtir. Çalýþma kapsamýnda Yakutiye Meydaný ve çevresindeki dokunun kýþ rahatsýzlýklarýný azaltýcý/artýrýcý etkileri sorgulanmýþtýr. Analizde kullanýlan veri olarak, alanýn morfolojik yapýsý, meteorolojik parametreler ve zaman parametreleri kullanýlmýþtýr. Kýþ kentlerinde en uygun kamusal alan tasarýmý konusunda fikir verecek termal konfor haritalarý bu üç veri kullanýlarak üretilmiþtir. Termal konfor haritalarýnýn üretilmesi ve deðerlendirilmesi sürecinde ENVI-met yazýlýmý kullanýlmýþtýr. Bulgular Yakutiye Meydanýnýn soðuk iklim koþullarýna uygun tasarlanmadýðýný ve kýþ koþullarýný avantaja çevirebilecek nitelikte olmadýðýný göstermiþtir. Çalýþmanýn son bölümünde Yakutiye Meydanýnda ki olumsuz duruma karþý bazý kentsel tasarým önerileri getirilmiþtir.

In the last decade, a climate-sensitive urban design has become a popular research topic in most countries, due to the changing climate pattern. In particular, northern cities have always been experiencing stressful climatic conditions, such as snow, ice, wind, and darkness, and should always be ready to withstand these conditions. Urban patterns and designs should be consistent on both macroscale and microscale levels, for buildings to withstand cold climate conditions. Especially, public spaces built in cities should have characteristics to withstand cold winter, such that people can remain in these places for most of the time, that is, remain outdoors. Residents should be encouraged to remain outside, with the help of a public space that is designed to optimize the beneficial aspects of winter. This study mainly aims to explore the consistencies between the urban patterns of Yakutiye Square, which is the central square of Erzurum, and cold climate conditions by simulating the microclimate in the square. In this process, it is aimed to generate a thermal comfort model for the square and determine the level of sensitivity of the urban design to the climate conditions. This study mainly analyzes whether the urban patterns in and around the square eliminate or withstand the winter disturbances. In addition, it questions the capability of the square for transforming this outdoor space into a center of attraction. In this context, a case study is conducted during the winter period. The analysis uses the data gathered through urban geometry of the site, meteorological parameters, and time parameters. Thermal comfort conditions are generated based on these three issues, which gives an idea about a better public space design for winter cities. To evaluate the models, ENVI-met is used. The findings show that Yakutiye Square is not compatible with cold climate conditions and does not use the advantage of the existing climate conditions. As a result, some alternative urban design proposals are suggested for the case study area.

Abstract | Full Text PDF

Gerek dünyada gerek Türkiye’de, artan nüfus ve yaþamsal gereksinimler nedeniyle, doðal kaynaklarýn en uygun kullaným þeklinin belirlenmesini gerektirmektedir. Sürdürülebilir kalkýnma doðru arazi kullaným kararlarýnýn alýnmasýna baðlýdýr. Toprak yapýsýnýn sahip olduðu üretim yeteneði o arazinin biyokütle performansýný belirler. Bu araþtýrmada tarým, orman, çayýr ve mera olmak üzere bu üç kullaným türüne göre Anamur Ýlçesi topraklarýnýn en uygun arazi kullaným biçiminin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli Optimal Peyzaj Uygunluk Analizi Yöntemi (LANDEP) uygulanmýþtýr. Bu kapsamda 27 literatür incelenerek mutlak deðerlendirme parametreleri tespit edilmiþtir. Bunlar topoðrafya (yükselti, eðim), toprak yapýsý özellikleri (büyük toprak gruplarý, arazi kullaným kabiliyet sýnýflarý), toprak kýsýtlayýcý faktörler (erozyon, tuzluluk, drenaj, taþlýlýk, ýslaklýk, toprak derinliði), iklimsel özellikler (baký, sýcaklýk, yaðýþ), jeomorfolojik yapý, þimdiki arazi kullaným durumudur. Araþtýrma alaný özelinde bu kriterlerin alt kriterleri, ölçüt ve aðýrlýklarý belirlenerek alan kullaným türüne göre uygunluklarý deðerlendirilmiþtir. Uygun, uygun olmayan alanlar olarak araziler sýnýflandýrýlmýþ ve derecelendirilerek “Tarým, Orman ve Çayýr- Mera Peyzaj Uygunluk Haritalarý” üretilmiþtir. Araþtýrma alanýn uygun alanlar toplamý (1., 2. ve 3. derece) kullaným türüne göre deðerlendirildiðinde; %46’sý tarýma uygun, %96’sý ormana uygun, %5’i çayýr ve mera potansiyeline uygundur. Uygunluk karþýlaþtýrmasý ile alanýn üretim yeteneði bakýmýndan öncelikli kullaným þekilleri belirlenmiþ ve “Karma Uygunluk Haritasý” oluþturularak öneriler getirilmiþtir..

Due to the increasing population and life-needs both in the world and in Turkey, most appropriate use of natural resources should be determined. Sustainable development depends on taking the right land use decisions. Productivity of soil structure determines biomass performance of that field. This study aims to determine optimal ways of using Anamur land according to three kinds of land use: agricultural, forest, meadows-ranges. Geographic Information Systems (GIS) assisted Landscape Optimal Suitability Analysis Method (LANDEP) was used in the study. In this scope, absolute evaluation parameters were determined through the review of 27 studies from the literature. These parameters are topography (altitude, slope), soil characteristics (large soil groups, land usability groups), soil restriction factors (erosion, salinity, drainage, stoniness, wetness, soil depth), climactic features (exposure, temperature, precipitation), geomorphological structure, current land use status. Sub-criteria, standards and significance of these criteria were determined in line with the current research and their suitability were evaluated according to type of land use. Lands were classified as suitable and unsuitable lands and “Agricultural, Forest and Meadow-Range Landscape Suitability Maps” were generated through grading. When the research area was evaluated in terms of suitability (1st, 2nd and 3rd grade), 46% are suitable for agriculture, 96% are suitable for forest and 5% are suitable for meadow and range. Primary land use type in terms of production capacity were determined with suitability comparison and suggestions were offered by creating “Combined Suitability Map”.

Abstract | Full Text PDF